رسانه‌های داخل ایران در هفته آخر خردادماه با بررسی سایت ثبت‌ احوال به اطلاعاتی دسترسی پیدا کردند که نشان می‌داد طی سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲، آمار طلاق نسبت به ازدواج در بیش از ۱۲ استان به بالای ۵۰ درصد و به عبارتی ثبت رکورد یک طلاق به‌ازای دو ازدواج رسیده است. البته آمار طلاق در استان‌های البرز، مازندران، سمنان، تهران و مرکزی حتی از سقف ۶۰ درصد نیز عبور کرده‌ و در انتهای جدول هم اوضاع وخیم‌تر شده است. به طوری که استان سیستان و بلوچستان در حالی با ۱۹.۳ درصد کمترین میزان طلاق را ثبت کرده که این رقم خود نشان‌دهنده افزایش آمار طلاق در این استان نسبت به دهه‌های قبل است که در این مناطق یک‌رقمی بود.

در سال ۱۳۹۶، تعداد ازدواج‌های ثبت شده در ایران ۶۱۰.۵۷۶ مورد بود. این آمار در پایان سال ۱۳۹۹ به عدد ۱۳۵.۸۵۳ رسید و از سال ۱۴۰۰ نرخ ازدواج بار دیگر شیب صعودی پیدا کرد. اما با در نظر گرفتن آمار سه‌ماهه نخست ۱۴۰۲ با تعداد ۷۹ هزار و ۲۶۰ ازدواج ثبت‌شده، این آمار به نسبت سه‌ماهه نخست ۱۴۰۰ با تعداد ۱۵۸.۹۹۲ ازدواج، نزدیک به ۵۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.

رئیس سابق دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور دی‌ماه ۱۴۰۱ با ارائه آماری نگران‌کننده اعلام کرد طی مدت ۲۳ سال از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۲۱، نسبت جمعیت سالمند در ایران از ۱۰ به ۲۰ درصد کل جمعیت می‌رسد.

بر اساس این آمار، تجرد قطعی در مقطع سالمندی بر مبنای سرشماری سال ۱۳۹۵ بیش از ۸۰ هزار نفر بود، اما با توجه‌ به شاخص‌های تعیین‌کننده، عدد تجرد قطعی در مقطع سالمندی تا سال ۱۴۱۰ از یک میلیون نفر عبور می‌کند.

شهلا کاظمی پور، جمعیت‌شناس، نیز مدعی‌ است تجرد قطعی متولدان دهه ۵۰ در آقایان دو درصد و در زنان ۱.۸ درصد است.

بر اساس آخرین داده‌های موجود در خصوص تجرد متولدان دهه ۶۰، طی پنج سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ از حدود ۸.۵ میلیون مرد متولد دهه ۶۰ نزدیک به یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر آنان مجرد مانده‌اند و از حدود هشت میلیون ۳۰۰ هزار زن متولد دهه ۶۰ نیز نزدیک به ۸۳۰ هزار نفر ازدواج نکرده‌اند که بخش بزرگی از این افراد در دهه‌های آینده احتمالا به جمعیت مجردان قطعی در مقطع سالمندی افزوده می‌شوند.

در کنار کاهش نرخ ازدواج و افزایش نرخ طلاق و تجرد قطعی، مسئله دیگری که طی سال‌های آینده بحران جمعیت را برای ایران رقم خواهد زد، افزایش نرخ ناباروری انتخابی و اجباری‌ است. علی گودرزی، عضو ستاد جمعیت کشور، فروردین ۱۴۰۲ اعلام کرد از لحاظ نرخ باروری، ایران با ۱.۶۵ درصد در میان ۲۶ کشور اسلامی رتبه ۲۵ را به خود اختصاص داده است.

در ۵۰ سال گذشته، میانگین سنی جمعیت ایران از ۲۵ سال به ۳۵ سال رسیده است که به معنای عبور از دایره کشورهایی با میانگین جمعیت جوان محسوب می‌شود. بر اساس آخرین سرشماری رسمی در ایران، ۱۳.۵ درصد جمعیت این کشور فاقد فرزندند که بخشی از این افراد به طور خودخواسته و بخشی دیگر به علت ناتوانی در تامین هزینه‌های درمان ناباوری امکان فرزندآوری را از دست‌ داده‌اند.

بر اساس داده‌های آماری، میانگین دوره ازدواج در زوج‌های طلاق‌گرفته ۹ سال است که در آقایان میانگین سنی ۳۷.۲ و در زنان ۳۲.۳ ثبت شده است. خودداری از اخذ مشاوره‌های تخصصی ازدواج و مراجعه به مشاور و روانشناس یکی از عوامل تسریع طلاق در سال‌های نخست ازدواج قلمداد می‌شوند.

داریوش معمار روزنامه‌نگار-ایندیپندنت ‌فارسی 

دوشنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۲ برابر با ۳ ژوئیه ۲۰۲۳ ۸:۴۵